Համշեն տուր

Մեր յուրօրինակ ճամփորդության առաջին օրը մեզ բազում բացահայտումներ է խոստանում։ Կտեսնենք մեր լեռնաշխարհի խոշորագույն լճերից Ծովակն Հյուսիսոն, որից հետո ճանապարհ կընկնենք դեպի Արաքս գետի ափեր։ Այնուհետև Կողբում կտեսնենք տեղի լեգենդար աղահանքերը, ապա անցնելով Մասիսի լանջերով՝ կայցելենք Արծափ, որտեղ յուրահատուկ խաչքարերն են մեզ սպասում։ Այսօրվա ծրագիրը կավարտենք Բայազետի, նույն ինքը՝ պատմական Դարոյնքի բերդում։ Ընթրիքն ու գիշերակացն էլ Բայազետում է։

Սկսվում է բացահայտումներով լի մեր երկրորդ օրը։ Առաջինը կայցելենք Հայկական պար լեռնաշղթայի սրտում գտնվող Գայլատու լիճ, որի խենթացնող տեղադրությունն ու աննման գույներն անչափ կտպավորեն։ Հաջորդիվ այցն է Նպատ լեռան ստորոտում գտնվող Բագավանի տաճար, որից թեև ավերակներ են մնացել, բայց այն մեր պատմության կարևորագույն վայրերից է ինչպես քրիստոնեության, այնպես էլ հեթանոսության շրջանում։ Եվ ահա անցնում ենք Ալաշկերտի դաշտերով, այդ թվում՝ Ձիրավով, մեզ է սպասում նաև Ալաշկերտ բնակավայրը, երբեմնի Վաղարշակերտը, որից հետո կանցնենք Մանազկերտով և Բուլանուխով։ Ընթրիքն ու գիշերակացն էլ Մուշում է։

Վերադարձի օրը ևս հագեցած է․ պետք է բացահայտենք Մուշն ու նրա հայկական հետքը։ Մուշում կլինենք հայկական թաղում, որտեղ Սբ Մարինե եկեղեցին է։ Ապա Մշո դաշտի սրտում կայցելենք Սուլուխի կամուրջն Արածանու վրա։ Եվ ահա ժամանակն է այցելելու Արևմտյան Հայաստանի կարևորագույն սրբավայրերից Մշո Սուրբ Կարապետ վանք։ Այս ամենից հետո կուղևորվենք Բասեն, որտեղ Արաքս ու Մուրց գետերի միախառնման վայրում մեր հոյակերտ կամուրջներից Հովվի կամուրջն է մեզ սպասում, որից հետո Սարիղամիշի անտառներն են և վերադարձի ճանապարհը։