ՎԱՆ-ՎԱՍՊՈւՐԱԿԱՆ 5 ՕՐ․ ՄԱՍ 2 (ՔԱՅԼԱՐՇԱՎՆԵՐ)

Առաջին օրը մեզ սպասում են գեղեցկագույն ճանապարհներ՝ մեզ հասցնելու Վասպուրական աշխարհ։ Կտեսնենք Հայկական լեռնաշխարհի խոշորագույն լճերից Ծովակն Հյուսիսոն (Չըլդըրը), որից հետո կշարունակենք ուղին դեպի Իգդիր և Մասիս լեռան ստորոտ։ Այսօր գիշերենք Բայազետում կամ Բերկրիում՝ պատրաստվելով բազմաթիվ հրաշքների բացահայտմանը։

Բայազետից անցնում ենք Թոնդրակի լանջերով և քիչ հետո մեզ է դիմավորում Վանա լիճն իր կապուտակ ջրերով։ Առաջինը կայցելենք հենց լճի ափին կառուցված Ամյուկի անչափ տպավորիչ բերդը, որտեղից ուղղակի ֆանտաստիկ տեսարան է բացվում Վանա լճի վրա։ Այս հզոր բերդը բացահայտելուց հետո կգնանք Վան քաղաքի մատույցներում գտնվող Լեզք գյուղ, որտեղ անսովոր ժայռի վրա ժամանակին եղել է մատուռ, ներկայում՝ ժայռախաչեր, իսկ ավանդազրույցն էլ ասում է, որ Շամիրամը հենց այստեղ է Արա Գեղեցիկի մարմինը դրել, որ արալեզները նրան կենդանություն տան։ Ժամն է սկսելու դեպի Սրխու Սուրբ Մարինոս վանք հրաշալի քայլարշավը․ վանքի տեղադրությունը տիեզերական է, վանքի պատմությունը՝ ազդու։ Իսկ մայրամուտին մոտ կլինենք Արտամետում, որտեղ վերջերս վերականգնված հայկական եկեղեցին կտեսնենք, իսկ Վանա ծովի վերջալույսը կվայելենք Արտամետի բերդի բարձունքից։

Մեր ուղևորության երրորդ օրը մեզ են կանչում Վանի լեռները, որոնք բարձրանում են Վանա լճի գեղատեսիլ ափերին։ Մեր առաջին հրաշքը Կարմրակ վանքն է՝ լճափից ոչ հեռու, չքնաղ լեռների գրկում։ Այս հրաշքը բացահայտելուց հետո հերթն է քայլելու դեպի այն բարձունք, որտեղ Սուրբ Թովմասի վանքն է և որտեղից բացվում է Վանա լճի գեղեցկագույն տեսարաններից մեկը։ Եվս մեկ չքնաղ արահետ է մեզ սպասում․ Վանա լճի հյուսիսային ափերի գողտրիկ ու մեծարժեք կոթողներից Գոմսի Սուրբ Գևորգ վանքը ոչ միայն ինքնին հոյակերտ կառույց է, այլ նաև դրախտային տեսարաններով է ուղեկցվում այնտեղ տանող կածանը։ Օրը լինելու է խենթացնելու աստիճան հրաշալի։

Այսօր էլ Վանի արևելյան և հարավային ափերն են մեզ կանչում։ Արծկե քաղաքի վրա իշխող բարձունքում է միջնադարյան կատարյալ հրաշք Սքանչելագործ վանքը, ուր կհասնենք տպավորիչ քայլարշավով՝ վայելելու կառույցն ու այնտեղից բացվող չքնաղ տեսարանը։ Այնուհետև կգնանք Արճեշ, որտեղ Վանա լիճը, վերջին տարիներին հետ քաշվելով, բացել է պատմական Արճեշի ջրասույզ հատվածները։ Հաջորդիվ Բերկրին է, որտեղ էլ կբարձրանանք տեղի Սբ Ստեփանոս եկեղեցին, որը ցնցող տպավորությունների հերթական չափաբաժինն է ապահովելու։ Եվ իհարկե, հաջորդը Վասպուրականի դարպաս Բերկրիի ջրվեժն է, որը կթարմացնի և կճանապարհի մեզ՝ նորից Վան կանչելու իր սովորույթով։

Վերադարձին ևս հետաքրքիր ու տպավորիչ վայրեր են մեզ սպասում։ Կանցնենք բիբլիական լեռ Մասիսի լանջերով՝ մինչ այդ վայելելով լեռան տեսարանը Բայազետի կողմից։ Հաջորդ դադարը Մայր Արաքսի ափերին է, որտեղից ոչ հեռու պատմական Երվանդաշատն է ու այն վայրը, որտեղ Արաքսն ու Ախուրյանը միախառնվում են։ Կարսում ճաշելուց հետո էլ կվերադառնանք Երևան։ Այսպես էլ կավարտենք մեր անչափ հետաքրքիր ու տարբերվող ուղևորությունը։